Η χαρτογραφία από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα αναζητούσε
μια ρεαλιστική αναπαράσταση της γεώσφαιρας. Ο σκοπός του χαρτογράφου ήταν να επικοινωνήσει την γεωγραφική πληροφορία την οποία κατείχε, σαν ειδικός, με τον έκαστο χρήστη του.
μια ρεαλιστική αναπαράσταση της γεώσφαιρας. Ο σκοπός του χαρτογράφου ήταν να επικοινωνήσει την γεωγραφική πληροφορία την οποία κατείχε, σαν ειδικός, με τον έκαστο χρήστη του.
Έχοντας αυτά κατά νου, αντιλαμβανόμαστε τα επιμέρους σημεία της παράγωγης και επικοινωνίας χαρτών που είναι : χαρτογράφος – γεωγραφική πληροφορία – τελικός χρηστής. Αυτό μας λέει και ο μεγάλος της χαρτογραφίας Robinson (1995), ο όποιος αναγνωρίζει τα στάδια της παράγωγης ενός χάρτη ως α) συλλογή/επιλογή δεδομένων, β) διαχείριση και γενίκευση δεδομένων, σχεδίαση χάρτη, γ) ανάγνωση χάρτη, και δ) ερμηνεία του χάρτη.
Αυτό το τρίγωνο παραγόντων αποτελεί και τα κριτήρια παραγωγής ενός χάρτη. Ο χαρτογράφος είναι ο κύριος παράγοντας, από τον οποίο εξαρτάται και το προϊόν. Οι χαρτογράφοι στο παρελθόν χρησιμοποιούσαν πενιχρά μέσα για την εκπόνηση των πρώτων χαρτών. Μικρή ήταν και η γνώση τους σχετικά με τον κόσμο πέραν των συνόρων μιας αυτοκρατορίας, για παράδειγμα. Σήμερα, η γνώση και η κατοχή όσο το δυνατόν περισσότερων γεωγραφικών πληροφοριών, σημαίνει και δύναμη στα πλαίσια μιας παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας. Προς αυτή την κατεύθυνση κινούνται και τα σύγχρονα κράτη τα οποία συλλέγουν την γεωγραφική πληροφορία σε όλο και πιο «έξυπνη» μορφή. Η μορφή είναι ψηφιακή και είναι άρρηκτα συνδεμένη με τεχνολογίες όπως γεωγραφικές βάσεις δεδομένων, λογισμικά Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (ΓΣΠ), tablet PCs, PDAs, ή ακόμα και δορυφορικές φωτογραφίες. Ο σύγχρονος χαρτογράφος λοιπόν πρέπει να κατέχει αρκετές τεχνολογικές γνώσεις ώστε να φέρει εις περάς τη διαδικασία παράγωγης.
Η φύση της γεωγραφικής πληροφορίας όπως την γνωρίζουμε σήμερα έχει αλλάξει άρδην σε σχέση με το παρελθόν. Πλεον, και με την τεχνολογική εξέλιξη, μιλούμε για γεωγραφικά δεδομένα ή Geo-Data, τα οποία έχουν ψηφιακή δομή και η χρήση/διαχείριση τους, απαιτεί λογισμικά ΓΣΠ. Παρόλα αυτά όμως, οι γεωγράφοι έχουν ακόμα αρκετή δουλειά στον τομέα της ψηφιοποίησης των δεδομένων ώστε να είναι δυνατή η διαχείριση τους με σύγχρονα μέσα. Αυτό που έχει σημασία σήμερα, είναι η δημιουργία δεδομένων με διακρατική εφαρμογή, και η εναρμόνιση των διαφόρων υπαρχόντων δεδομένων στα πλαίσια υπερεθνικών σχημάτων όπως η Ε.Ε. Καθοριστικό ρόλο παίζει η εφαρμογή της Ευρωπαϊκής ντιρεκτίβας Inspire προς αυτό το σκοπό (European Commission, 2007), με απώτερο στόχο την μείωση τους κόστους, αλλά και τη μείωση του χρόνου μετατροπής δεδομένων από τύπο σε τύπο. Οι συνέπειες θα είναι ευεργετικές για τους χαρτογράφους αλλά και για τους τελικούς χρήστες των χαρτών.
Το πως θα στηθεί ένας χάρτης εξαρτάται και από το ποιος θα είναι ο τελικός χρηστής. Διαφορετικά επεξεργάζεται ένα χάρτη ένας πεπειραμένος γεωγράφος σε σχέση με κάποιο στέλεχος χρηματιστηριακής εταιρείας. Αυτό είναι κάτι που ο παραγωγός χαρτών πρέπει να γνωρίζει κατά τη διάρκεια παραγωγής του χάρτη. Παραδείγματα χρηστών αποτελούν οι κυβερνητικές υπηρεσίες, οι αναγνώστες ενός περιοδικού, οι ερευνητές ενός πανεπιστημιακού προγράμματος γεωγραφίας/ΓΣΠ, κοκ. Αυτό καταδεικνύει ότι ο χάρτης μεταλλάσσεται ανάλογα με το για ποιον προορίζεται και τι χρήση θα έχει.
ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΙΑ
Η χαρτογραφία μέχρι τα 1980 περίπου είχε σαν στόχους την επιστημονική ακρίβεια και την αναζήτηση της ακριβέστερης κατηγοριοποίησης του κόσμου. Επικρατούσε ακόμα το Αναγεννησιακό μοντέλο του ορθολογισμού, και ο χάρτης έπρεπε να είναι ένας αντικειμενικός καθρέπτης του χωρου, αφοσιωμένος σε ακριβείς αναπαραστάσεις (Taylor, 1991).
Με την ανάπτυξη της αυτοματοποιημένης χαρτογραφίας και των ΓΣΠ, η επιστήμη πήρε άλλη τροχιά κατά το 1990. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα ένα νέο-φορμαλιστικό παράδειγμα με έμφαση στις τεχνικές παράγωγης χαρτών. Η ανάπτυξη των ΓΣΠ έδωσε έμφαση στον θετικισμό. Καμία από τις δυο αυτές τάσεις δεν ήταν αρκετές και αυτό έχει ως αποτέλεσμα σήμερα οι μοντέρνοι χαρτογράφοι να είναι πρώτιστα τεχνολογικά καταρτισμένοι αλλάξει με περιορισμένη γνώση της ίδιας της επιστήμης. Σύμφωνα με τον Crampton (1992) η τεχνολογία αυτή υποστήριξε ένα νέο τρόπο σκέψης για τον κόσμο και την ίδια την επιστήμη. Το συμπέρασμα ήταν ότι ο χάρτης είναι μια αφαίρεση της πραγματικότητας, όχι η πραγματικότητα η ίδια. Ο Thrower (1996) είπε ότι «η ανάπτυξη και οι χρήσεις των χαρτών αντικατοπτρίζουν τις όποιες αλλαγές σε κοινωνικό-οικονομικά πλαίσια. Σήμερα ο χάρτης αποτελεί ένα εργαλείο επικοινωνίας και λήψης αποφάσεων. Κάτι τέτοιο δεν θα ήταν δυνατόν χωρίς την τεχνολογική εξέλιξη των τελευταίων πενήντα ετών, και ιδιαίτερα στον τομέα της πληροφορικής. Σε συνδυασμό με τις αναπτυσσόμενες ανάγκες που έχει η σύγχρονη κοινωνία της πληροφορίας, οι απαιτήσεις για έξυπνους χάρτες είναι μεγαλύτερες από ποτέ. Ο Thrower επιβεβαιώνεται σήμερα, καθώς πλέον οι χρήσεις των χαρτών έχουν διευρυνθεί και ο μέσος πολίτης-καταναλωτής έχει πρόσβαση σε διαφόρων τύπου χαρτογραφικό υλικό. Επιπλέον, τα κέντρα λήψης αποφάσεων έχουν τα εργαλεία για πιο ενημερωμένες έρευνες και κατ’ επέκταση ορθότερες αποφάσεις για την κοινωνία.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου